श्री गणपती उत्सवातील अनंत चतुर्दशी दिवस. म्हणजेच भाद्रपद शुक्ल चतुर्दशी हा दिवस.ह्या दिवशी करायचे व्रत म्हणजे “अनंत पद्मनाभ व्रत”. ह्याचे वैशिष्ट्य म्हणजे हे व्रत सुरू केल्यावर १४ वर्षे करावे. म्हणजे एक आवर्तन पूर्ण होते. तशी ही पूजा मोठी आहे. पण खूप समाधान मिळते. आनंद, उत्साहात पूजा पार पडते.
श्री विष्णु ह्या दिवशी शेषा वर आरूढ होवून अवतरतात अशी आख्यायिका आहे. दंपतीने जोडीने ही पूजा करायची असते. लाल वस्त्र परिधान करून पूजेस बसावे. हे व्रत मुख्यतः वैभव वृद्धी, दुःख नाशक, संकट मुक्ती साठी करतात. ह्यामध्ये विशेष म्हणजे लाल दोरकाची पूजा करतात. ह्या दोरकाला १४ पदर आणि १४ गाठी मारलेल्या असतात. हा दोरक श्री विष्णू पूजेबरोबर पूजला जातो. हा दोरक पूजकाने नंतर हातात बांधायचा असतो. तो वर्षभर हातात बांधावा अशी प्रथा आहे. पण दोरकाचे पावित्र्य राखण्यासाठी पूजा विसर्जन झाल्यावर तो काढून ठेवला जातो. ह्या पूजेमध्ये प्रथम गणेश पूजन , यमुना पूजन, शेष पूजन, अनंत पूजन , दोरक पूजन केले जाते. विष्णु सहस्त्र नामाचे पठण केले जाते. अनारसे चा नैवेद्य दाखवला जातो.
हे सारे सविस्तर लिहिण्यामागे हेतू आहे तो म्हणजे आमच्या घरी ( पटवर्धन, शिर्सी, कर्नाटक) ही पूजा जवळ जवळ १०० वर्षांपासून निर्विघ्नपणे होत आहे. श्री नीलकंठ राव पटवर्धनांनी हे व्रत करण्यास सुरुवात केली. त्यांच्या नंतर हे व्रत त्यांचा धाकटा मुलगा डॉ श्री.अनंत पटवर्धन यांनी सुरू ठेवले. श्री. अनंत व सौ. इंदिरा पटवर्धन यांनी ही पूजा ४२ वर्षे म्हणजेच ३ आवर्तनं पूर्ण केली. त्यानंतर हे व्रत त्यांचा धाकटा मुलगा डॉ श्री. मुकुंद पटवर्धन दंपती ने सुरू ठेवले. हे व्रत आम्ही (श्री मुकुंद व सौ नमिता) २८वर्षे केल्यानंतर यावर्षी व्रताचे उदयापन केले. हा २ दिवसांचा कार्यक्रम खूप थाटामाटात, यथासांग पार पडला. ह्यामध्ये शुद्धी होम, नांदी, श्री अनंत व्रत पूजा , कथा वाचन, अष्टांग सेवा व दुसऱ्या दिवशी उद्यापन होम १४ दंपतींना पूजन, वायन दान, विसर्जन असा भरगच्च कार्यक्रम झाला. सर्व आप्त, मित्र, सहकारी, एकत्र येवुन खूपच नीटनेटका असा हा कार्यक्रम पार पडला.
ता.क. पूजेच्या माहिती मध्ये चुका ,त्रुटी असण्याची शक्यता आहे. तरी क्षमस्व.